Onddoak

Amanita franchetii
Lanperna ezkatahoria

Generokideak diren espezie gehienengandik nahiko errez bereizten den espeziea da Amanita franchetti. Pileoan dituen kroskoaren hondar  horiengatik. Espeziea ez da jangarria, toxiko xamarra baita.  Ez dauka usain nabarmenik eta bere zaporea ahula bada ere, desatsegina suertatzen da. Tamainari dagokionez, Amanita hau, ertaina da. Hostozabal eta koniferoen basoetan aurki daitekeen onddoa da. 

Argazkia: Piallin
Amanita franchetii

Artikuluari buruz
Egilea:
Sorrera: 2012/12/16
Azken eguneraketa: 2013/01/28
Bisita-kopurua: 1789

Motzean
Taxonomia
Dibisioa: Basidiomycota
Klasea: Agaricomycetes
Ordena: Agaricales
Familia: Amanitaceae
Deskribatzailea: (Boud.) Fayod
Sinonimoak
Amanita aspera var. franchetii
Amanita queletii var. franchetii
Ekologia
Mikorrizikoa
Jateko balioa
Baliogabea
Perretxiko-garaia
Perretxikorik ez
Perretxikoak bai

Makromorfologia

Pileoa

Tamaina ertaineko da ondoko espezie hau, bere txapelak 4-9 cm-ko diametroa izaten baitu. Alea gaztea denean, pileoa hemisferikoa izaten du eta zahartzen doanean lautu egiten da. Kolore-aukera handiko espeziea da, arre-horixkatik hasita, marroi-grisera doana. Ertza leuna da, ildaskatu gabea. Espeziearen bereizgarriak diren kolore horiko kroskoaren arrastoak izaten ditu pileo gainean.

Estipea

Estipea 4-10 x 1-3 cm artekoa, zilindrikoa, zuria eta oinarrian lodiagoa dena. Oinarrian kolore horiko ezkatak izaten ditu. Hauek errez bereizten dira estipetik. Behetik hasita eraztuna arte ezkatatsua da pileoa, eraztunetik gora berriz, ildaskatua da.

Orriak

Kolore zuriko orriak ditu, askeak eta bakanak direnak. 

Mamia

Ez dauka ez zapore ez usain nabarmenik, eta duen zapore ahula desatsegina da. Kolore zuriko onddo da, kutikularen azpian izan ezik, bertan horia da. Mamiaren eitea trinkoa da.


Mikromorfologia

Esporak

Esporada zuria duen onddoa da. 8-11 x 6-8 µm-tako esporak ditu. Espora hauek elipsoidalak izaten dira, garatxo batekin erpinean.


Ekologia

Habitata

Gimnospermoen eta angiospermoen basoetan aurki daiteke. Gure basoetan nahiko arrunta da espezie hau.


Habitat bereko espezie batzuk:
Astaputz perladuna
Lycoperdon perlatum
Gardinga
Chlorociboria aeruginascens
Zarakar kimoa
Kretzschmaria deusta
Txakur-zakila
Mutinus caninus
Katilu laranja
Aleuria aurantia
Txanogorritxu
Sarcoscypha coccinea
Urbeltz gorritzailea
Coprinopsis atramentaria
Eutypa flavovirens
Eutypa flavovirens


Perretxiko-garaia

Udaberrian azaltzen dira onddo honen lehenengo fruitu gorputzak eta udazkena bukatu arte aurki daitezke.

Jateko balioa

Ez dauka inongo balio gastronomikorik, bere usaina oso ahula baita, bere zaporea bezela. Duen zapore apala desatsegina da. Horrez gain intoxikazio arinak eragin ditzake.

Antzeko espezieak
Amanita rubescens

Bi espezie hauen antzekotasunak handiak dira eta zenbait kasutan nahasmena sor dezakete. A. rubescens  espeziearen mamia gorritu egiten da mozterakoan. Pileoan ere ezberdintasunak daude, "Galdakao galanpernaren" txapela ilunagoa baita eta ez ditu “elur maluta” horiak kutikularen gainean.

Ardotsua, Galdakao lanperna ( Amanita rubescens )

Erregistra zaitez

Erregistra zaitez!

· Parte hartu edukiak hornitzen eta eztabaidatzen 
 
· Igo itzazu argazkiak, bideoak, liburuak, estekak...