Onddoak

Macrolepiota procera
Galanperna

Zapore leuna eta tamaina handia lortzen duen onddoa izanik ez da harritzekoa Euskal Herriko perretxiko–biltzaile ugarik jasotzea. 25cm-tako txapel handi eta mamitsua gara dezake. Ez da bereziki zaila morfologikoki bereiztea antzekoak diren onddo toxikoetatik. Udatik udazkenera belardi eta bide bazterretan aurki dezakegun onddo ikusgarria da.

Argazkia: Antton Alberdi
Macrolepiota procera

Artikuluari buruz
Egilea:
Sorrera: 2011/11/16
Azken eguneraketa: 2011/11/16
Bisita-kopurua: 1329

Motzean
Taxonomia
Dibisioa: Basidiomycota
Klasea: Agaricomycetes
Ordena: Agaricales
Familia: Agaricaceae
Deskribatzailea: Singer (1946)
Sinonimoak
Agaricus annulatus
Amanita procera
Mastocephalus procerus
Ekologia
Saprobio humikola
Jateko balioa
Jangarria
Perretxiko-garaia
Perretxikorik ez
Perretxikoak bai


Galeria

Galanperna (Macrolepiota procera)
Antton Alberdi ( 2010/11/04 )
Galanperna (Macrolepiota procera)
Antton Alberdi ( 2010/11/04 )
Galanperna (Macrolepiota procera)
Antton Alberdi ( 2010/11/04 )

Makromorfologia

Pileoa

Tamaina handiko pileoa garatzen duen espeziea da, normalean 7-15cm-ko diametroa izaten dutelarik,  20cm-dun txapela duten indibiduak behatu dira. Alea gaztea denean pileoa esferikoa izaten da, gero ganbila eta ale helduek txapel laua izaten dute.  Pileoaren erdiko puntua,  leuna eta distira gabea izaten da, gune honek hur kolorea izaten du.  Ertzak fibrilatuak izaten ditu. Pileoan kolore zuri-beix-a  da nagusi. Pileoaren gainaldean hur-iluneko ezkata konzentrikoak izaten ditu.

Estipea

Kolore zuria nagusi izan arren orbain beltzak azaltzen ditu. Azpi aldean bolba errez bereizten da, eraztuna bezala, hau bikoitza eta mugikorra izanik. Barrutik hutsa den estipea fibrotsua da. Bere izena, “procera”, daukan eite handiak ematen dio, izugarrizko txapela gara baitezake estipe luzearen gainean.

Orriak

Himenioa laminarra da. Laminak beraien artean askeak dira eta estipearen inguruan tarte libre bat uzten dute, eraztun bat bezala. Laminak estuak, irregularrak eta zuriak dira.

Mamia

Kolore zurikoa edo zertxobait arrosa izaten da. Irin usain oso atsegina dauka eta intxaur zapore leuna.


Mikromorfologia

Esporak

Hodi germinatzaile dun espora oboideoak, 15 – 22 x 9 -12μm-takoak. Esporada zuria aurkezten dute.


Ekologia

Habitata

Udatik udazken arte aurki daitekeen espeziea da, belardi, bide bazter eta konifero basoen gune aretsuetan.

Perretxiko-garaia

Udaberrian hasita udazkena bukatu arte azaltzen den onddoa da.

Jateko balioa

Onddo honek lortzen duen tamaina eta  bere zapore legunagatik oso estimatrua da onddo-biltzaileen artean. Horretaz gain,  espezie hau oso arrunta da gurean eta   toxikoak diren galanpernetatik errez bereizten da lortzen duen tamainagatik

Erregistra zaitez

Erregistra zaitez!

· Parte hartu edukiak hornitzen eta eztabaidatzen 
 
· Igo itzazu argazkiak, bideoak, liburuak, estekak...